Duiken met Manta’s & Mobula’s

De elegantste vissen in de zee zijn ongetwijfeld de manta’s en mobula’s (duivelsroggen). Deze wonderschone dieren glijden door het water alsof ze zweven in de lucht en zijn met hun imposante uiterlijk een indrukwekkend aanzicht. Ze zijn groot, sierlijk en hebben een betoverende werking op elke duiker en snorkelaar die het geluk heeft ze te mogen ontmoeten. Duiken met deze bijzondere wezens is een ervaring om nooit te vergeten en zal zonder twijfel op jouw lijst met meest memorabele mariene ontmoetingen ooit staan. Geloof ons!

Wat zijn Manta’s & Mobula’s?

Mobula’s en manta’s staan gezamenlijk ook wel bekend als Mobulids. Samen vallen ze onder de klasse Chondrichthyes (kraakbeenvissen), onder de orde Myliobatiforms en behoren ze tot de Mobulidae-familie met weer slechts één geslacht namelijk: de Mobula. Volg je het nog? Onder de Mobula vallen weer twee mantasoorten (met een mogelijke derde mantasoort genaamd de Caribische mantarog (Mobula c.f. birostrisen): de Oceanische manta (Mobula birotris) en de rifmanta (Mobula alfredi) en zo’n negen soorten duivelsroggen waaronder onder andere de Mobula tarapacana, de Mobula mobulair en de Mobula kuhlii.

Ondanks dat de manta’s en de mobula’s veel op elkaar lijken - en daardoor ook vaak door elkaar worden gehaald - zijn ze toch verschillend. Het verschil zit hem in de locatie van de mond. De mond van de manta zit namelijk aan de voorzijde van het lichaam en de mond van de mobula zit aan de onderkant. Ook zijn de volwassen manta’s wat groter dan de volwassen mobula’s en kunnen de kleur- en vlekpatronen van zowel de manta’s als de mobula’s van elkaar variëren. Verder eten de mobulids kleine visjes en zeedieren als zoöplankton en hebben ze de grootste hersenen van alle vissen. Ondanks dat er veel research naar de levensgeschiedenis van de mobulids wordt gedaan is een groot deel daarvan nog altijd een mysterie. Dit maakt een ontmoeting met deze sprookjesachtige mariene dieren misschien wel nóg specialer. Naast de verschillen tussen de manta’s en mobula’s, zijn er ook nog onderlinge verschillen tussen de duivelsroggen (dit op het gebied van grootte, leefomgeving en kleur) en tussen de manta soorten.

• Zo kunnen rifmanta’s uitgroeien tot 4 meter waar de oceanische manta een spanwijdte van maar liefst 7 meter kan bereiken.
• Daarnaast heeft de rifmanta een duidelijk Y-vormig schouderpatroon en de oceanische manta een T-vormig schouderpatroon.
• En de leefomgeving is verschillend. De rifmanta leeft bijvoorbeeld in ondiepe- of kustgebieden, atollen of riffen en de oceanische manta leeft in het diepere water in de open oceaan.

Waar kan je met manta’s en mobula’s duiken?

Hierbij de ideale locaties met de meeste kans om ze te spotten:

• De Azoren is de enige plek in Europa waar je grote groepen roggen en manta’s kan zien. De beste tijd om hier te gaan duiken is van juli tot en met oktober.
• Afrika en dan met name rond het eiland Tofo en het waanzinnig mooie Mozambique.
• In de Stille Oceaan: bijvoorbeeld een liveaboard vakantie rondom het eiland Socorro. De beste periode is hier van januari tot en met mei. Daarnaast heb je in de zomermaanden enorme scholen mobula’s in de Cortez zee. Dit is tevens ook het startpunt van de Socorro liveaboard vakanties.
• Vergeet ook vooral de regio Micronesië in Oceanië ,en dan met name rondom het land Palau en het eiland Yap, niet.
• Ook rondom de Galapagos eilanden kan je vooral van januari tot mei een hele hoop manta’s vinden.
• In de Indische Oceaan, en dan in het bijzonder rond de Malediven tussen november en april. Hier bevinden zich ook veel manta cleaning stations waar mantaroggen massaal op af komen. Bijvoorbeeld op het eiland Madivaru (Manta Point) in Zuid Ari-atol vanuit Vilamendhoo Island, waar je niet alleen immense manta’s maar ook walvishaaien en hamerhaaien kan spotten, rondom Gan Island als onderdeel van het Addu Atoll met Aquaventure. En misschien wel de beste plek ter wereld om reuzemanta’s te spotten, op het onbewoonde eiland Hanifaru in het Baa-atol. De laatste locatie is enkel voor snorkelaars toegankelijk.
• Dan heb je nog Azië waar je verschillende manta toplocaties hebt zoals Raja Ampat, Nusa Penida (Manta Point) en Bali.

Grootste bedreigingen van de mobulids

Mantaroggen en duivelsroggen zijn enorm geliefd bij duikers en natuurwetenschappers. Met hun charismatische verschijning en hun speelse en nieuwsgierige voordoen zou je het je bijna niet kunnen voorstellen dat deze magische wezens ondertussen ernstig worden bedreigd. Eén van de belangrijkste redenen dat deze bijzondere dieren worden bedreigd is omdat ze geregeld als bijvangst in de visserij worden gevangen. Daarnaast wordt er ook doelbewust op ze gejaagd omwille van hun kieuwplaten. Deze kieuwplaten verschijnen vervolgens op de zwarte markt en worden gebruikt in de traditionele Aziatische geneeskunde. Ook de effecten van overmatig toerisme, klimaatverandering en vervuiling zorgen voor een bedreiging van de leefomgevingen waar ze afhankelijk van zijn.

Wat kan jij doen om de mobulids te helpen?

Er zijn verschillende beschermingsprogramma’s gestart waarbij de populatie van deze bijzondere dieren wordt bijgehouden.

Manta Trust is één van de bekendste mobulids liefdadigheidsinstellingen. Het team bestaat uit wetenschappers, mediamakers en leerkrachten met hetzelfde doel. Zij hebben wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen voor het zwemmen met mobulids ontwikkeld en zorgen voor een groot bewustzijn wereldwijd. Dit doen ze door middel van onderzoeken, samenwerkingen en educatie. Om hun te steunen – en daarmee natuurlijk deze prachtige beesten – kan je de volgende dingen doen:

• Adopteer een manta. Dit kan voor jezelf of als cadeau. Dit gaat als volgt: ga naar adopt a manta, je kiest een individuele manta die Manta Trust al voor je op een rijtje heeft gezet, leest een stukje van het persoonlijke verhaal van de desbetreffende manta en klikt op adopt. In het adoptiepakket zit een uitgebreid levensverhaal van jouw gekozen manta, een document met feiten over deze bijzondere dieren, een gepersonaliseerd adoptiecertificaat, een digitale poster van jouw eigen geadopteerde manta, een activiteitenpakket voor kinderen met allemaal spelletjes en een gepersonaliseerde e-card voor als het een cadeau betreft.
• Na het adopteren van een manta is een andere hele leuke optie het identificeren van een manta die jij zelf gespot hebt. Hoe doe je dat? Allereerst heb je een foto nodig van het dier, daarna is het de bedoeling dat je die foto met basisinformatie indient op de idthemanta pagina van Manta Trust en je ontvangt daarna wat informatie over de individuele manta.
• Sluit je aan bij The Cyclone en kijk mee achter de schermen. Daarnaast draag je bij aan hun wereldwijde onderzoek en instandhouding van de mobulids.
• Doe mee aan geldinzamelingsacties.
• Ga mee op expedities “Ervaar manta’s als nooit tevoren en draag ondertussen bij aan hun onderzoek en behoud.”
• Mantakleding! Manta Trust heeft een eigen merchandise waar ze voor jong en oud kleding, sieraden en hun boek verkopen.
• Donatie.
• En misschien wel de belangrijkste van allemaal, wanneer je met mobulids duikt wees respectvol naar de dieren en naar hun leefomgeving.

Wil je nou nog meer te weten komen over mobulids en hun leefomgeving? Neem dan vooral een kijkje bij een van onze andere blogs! Hier vertellen we je graag meer over fantastische duikbestemmingen, duikstekken die je écht moet bezoeken, speciale bucketlist-tips en nog veel meer!